van kantoor naar woonhuis
rotterdam centrum | 2013
van kantoor naar woonhuis, 325m2
shortlist Rotterdam Architectuurprijs 2013
Een lichte, open en industriële woning in het centrum van Rotterdam. Hier waren grafisch ontwerpers Pieter en Mary naar op zoek. Ze vonden een bedrijfsruimte aan de Rotte. Om hier te kunnen wonen moest er een bestemmingswijziging ingedient worden bij de gemeente. Samen met ontwerper Peter Hopman (Bureau Lakenvelder) ontwierpen zij een woonhuis voor deze bestemming. Dit ontwerp werd na veel overleg en doorontwikkeling goedgekeurd door de gemeente. Het stadsbestuur van Rotterdam wil een groter aantal inwoners in het centrum en stimuleert herbestemming van bedrijfsruimte naar woonruimte. In de praktijk blijkt het echter een langdurig en onzeker proces te zijn, waarbij er vanuit de gemeente geen directe begeleiding is.
Twee jaar geleden bezochten Mary en Pieter deze bedrijfsruimte uit 1954 van architect Dirk Dürrer in het centrum. Tijdens het bombardement werden grote delen van het centrum verwoest en is in de jaren veertig en vijftig herbouwd. Dit gebied is in ontwikkeling en wordt momenteel door architecten onder de loep genomen. De bedrijfsruimte bestond uit een garage-unit, een magazijn en een kantoorruimte. Ondanks de dichtgebouwde sombere kantoorruimte zagen ze toch de potentie in de ruimte, met name door de twee lichtstraten. Het pand is vierentwintig meter lang, bijna veertien meter breed en driëeneenhalf meter hoog. Mary en Pieter deden een bod op het pand onder voorbehoud van financiering en bestemmingswijziging.
Bouwbesluit bepaalt dat daglichttoetreding vereist is in een woonruimte. Bij een bestemmingswijziging van bedrijfsruimte naar woning moet het merendeel van het oppervlak bestaan uit woonruimte, en wel vijfenvijftig procent. Het mooiste aan het pand was ook het lastigste: de indrukwekkende lichtstraten. worden niet erkend als daglichttoetreding in het Bouwbesluit. In het pand is alleen direct daglicht in de voor- en achterruimtes. Het zorgde voor veel verschillende studies van optimaal gebruik van het object, die de ontwerper Peter Hopman samen met Mary en Pieter maakten. Uiteindelijk bleek het verplaatsen van de keuken naar de achterzijde en de slaapkamers naar de voorzijde de gouden greep.
Mary en Pieter verlangden naar een open plattegrond met zoveel mogelijk licht. Hopman ontwierp multifunctionele houten dozen van tweeënhalve meter hoog, die niet tot het plafond reiken, zodat het daglicht van de voorzijde goed doorkomt naar de overige ruimtes. In de ene houten doos is de master bedroom en een was- en drooghok, in de andere houten doos is een bedstee voor één van de kinderen en eendeur naar de kelder. In het midden, aan de voorzijde, is de badkamer met een groot bad voor het hele gezin en aan beide kanten een douche. Het is functioneel, symmetrisch en minimalistisch vormgegeven. De stalen scheidingswanden met glas zijn exact bevestigd in het hart van de bestaande kolommen en vormen een grafisch geheel in het huis met basiskleuren en rechte lijnen: staal, grijs gevlinderd beton, wit gestuukte muren en houten boxen.
Innovatief is de inrichting met een zomer- en winterhuis. Door de grote oppervlakte kunnen de stookkosten behoorlijk oplopen. Dit is opgelost door twee verwarmingsgroepen: een in de woonkamer en een in de rest van het huis. De keuken is verrijdbaar, zodat deze ’s winters naar de woonkamer verplaatst kan worden, waardoor het energieverbruik gedrukt wordt beperkt. Mary en Pieter willen geen huis dat al af is. Het volgende project is al bedacht: een hangende kas/terras met trap, waarbij een gedeelte van de lichtstraat geopend kan worden.
Tekst: Francine van den Berg
Ontwerpteam: Mary & Pieter, Maarten van Oers, Peter Hopman aanvraag omgevingsvergunning: Lex Architecten, Rotterdam
Aannemer Bosporus Bouw, Rotterdam http://bosporusbouw.nl/
Stalen puien: Petit 3D Techniek, Rotterdam
Buitendeuren: InterDam Projects, Ridderkerk
fotografie: Rob ’t Hart http://www.rob-thart.nl/
fotografie door Frank Hanswijk voor de nominatie van de Rotterdamse Architectuurprijs 2013 http://www.frankhanswijk.nl/